Lex Familia

Blog prawa rodzinnego

  • AKTUALNOŚCI
  • Doktorat
  • KANCELARIA
  • Mediacje
  • Publikacje
  • O blogu
  • O mnie
  • Kontakt

alimenty

Dla kogo alimenty i kto ma obowiązek je płacić. Nowe koncepcje.

3 listopada 2019 by joasiazaj Leave a Comment

W dzisiejszym wpisie krótka, lecz merytoryczna relacja z wykładu, jaki miałam przyjemność poprowadzić na UAM (szczegóły wydarzenia poniżej), a więc dla kogo alimenty i kto ma obowiązek je płacić, czyli szczegółowo o kręgu osób uprawnionych i zobowiązanych do alimentów, a także o tym czym są alimenty natychmiastowe i co rozumieć pod pojęciem alimenciarzy.

Zachęcam do zapoznania się z prezentacją przestawioną podczas wykładu (prezentacja otwiera się po kliknięciu w poniższy link):

Dla kogo alimenty i kto ma obowiązek je płacić. Nowe koncepcje. dr adw. Joanna Zajączkowska www.lexfamilia.pl

Informacje o wydarzeniu:

„W imieniu Pana Dziekana prof. dr. hab. Romana Budzinowskiego serdecznie zapraszamy na wykład pani adwokat dr Joanny Zajączkowskiej z Kancelarii Prawnej LexFamilia, specjalizującej się w sprawach rodzinnych, mediatora sądowego, pt. „Dla kogo alimenty i kto ma obowiązek je płacić. Nowe koncepcje”, który odbędzie się w piątek, 25 października 2019 r. o godzinie 17.00 w sali 3.1 w Collegium Iuridicum Novum na Wydziale Prawa i Administracji, przy al. Niepodległości 53 w Poznaniu.”

https://prawo.amu.edu.pl/strona-glowna/content-wpia-gony/392572-piatki-z-prawem-prawo-w-praktyce

***

Dla zainteresowanych tematyką alimentów odsyłam do moich wcześniejszej publikacji:

http://lexfamilia.pl/alimenty-dziecko-moga-byc-natychmiastowe/

http://lexfamilia.pl/alimenty-nie-na-swoje-dziecko/

https://www.rp.pl/artykul/675148-Bezskutecznosc-uznania-dziecka-jest-latwiejsza.html

https://archiwum.rp.pl/artykul/1412365-Na-podstawowe-potrzeby.html

 

Posted in: Bez kategorii Tagged: alimenciarze, alimenty, alimenty natychmiastowe, niealimentacja, rozwód

Alimenty na dziecko, czy mogą być natychmiastowe?

24 września 2019 by joasiazaj Leave a Comment

Zachęcam do lektury Rzeczpospolitej, gdzie w dodatku dla Prenumeratorów – Rzecz o Prawie, opisuję instytucję alimentów, przede wszystkim w kontekście proponowanych zmian (wprowadzenia tzw. alimentów natychmiastowych), ale także pokrewne problemy jak przestępstwa niealimentacji, czy przemocy w rodzinie.

Z omawianego w artykule świadczenia alimentacyjnego natychmiastowego skorzystają zainteresowani szybkim uzyskaniem orzeczenia sądowego z pominięciem długiego procesu. Zaletą tej instytucji jest jej prostota i również przewidywalność czasu uzyskania orzeczenia w przedmiocie alimentów oraz jego wysokości. Co najważniejsze jednak, uzyskanie nakazu alimentacyjnego nie zamyka drogi do domagania się innej (z reguły wyższej) kwoty alimentów. Wówczas postępowanie toczyć się będzie w dotychczasowym trybie opartym na obecnie istniejących regulacjach.

Natomiast jak czytamy w uzasadnieniu projektu dotyczącego alimentów natychmiastowych: dochodzenie do orzeczenia kończącego postępowanie bywa długie i żmudne. Tymczasem chodzi o jak najszybszy dostęp do należnych dziecku świadczeń. W projekcie wprowadza się zatem, alternatywną do istniejącej, drogę dochodzenia do uzyskania świadczenia alimentacyjnego poprzez nakaz alimentacyjny, którym ustalane byłyby alimenty w ustandaryzowanej wysokości.

W tekście przypominam również o zmianie kodeksu karnego w zakresie przestępstwa niealimentacji.

Po nowelizacji art. 209 kodeksu karnego, tj. od 31 maja 2017 r. karze podlega ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli łączna wysokość powstałych, wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej trzy miesiące.

W tym kontekście słusznie komentują (z reguły ojcowie), że nie do końca sprawiedliwe jest ponoszenie odpowiedzialności karnej za niepłacenie alimentów, podczas gdy za uporczywe izolowanie dziecka i wielomiesięczne, a nieraz i wieloletnie niedopuszczanie do kontaktów rodzica z dzieckiem karnych sankcji nie ma. Zmiany te również miały zostać uwzględnione w tym samym projekcie, przewidując karę grzywny i ograniczenia wolności za naruszanie prawa i obowiązku kontaktów z dzieckiem, lecz ostatecznie nie zostały w nim ujęte.

Po dalsze informacje zapraszam do Archiwum Rzeczpospolitej, gdzie dostępny do zakupienia jest cały artykuł.

https://archiwum.rp.pl/artykul/1412365-Na-podstawowe-potrzeby.html

Posted in: Bez kategorii Tagged: adwokat, alimenty, alimenty natychmiastowe, niealimenciarze, niealimentacja, prawo rodzinne, przemoc w rodzinie, rozwód

Czy po 10-ciu lub 15-tu latach od urodzenia dziecka można ustalać jego ojcostwo?

8 lutego 2018 by joasiazaj Leave a Comment

 

W większości przypadków ojcem dziecka jest mąż matki, a więc w sytuacji, gdy dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa pochodzenie jest bezsporne. Wynika to z funkcjonującego w polskim prawie rodzinnym domniemania ojcostwa. Jeśli nie są spełnione przesłanki dla istnienia domniemania, ojcostwo może zostać ustalone przez sąd lub uznane przez ojca. Dziecko można uznać nie tylko, gdy jest niemowlęciem, ale również w okresie prenatalnym lub gdy jest nastoletnie, jednakże jedynie do osiągnięcia przez nie pełnoletności.

Uznanie dziecka stanowi po prostu oświadczenie mężczyzny, stwierdzające, że dziecko pochodzi od niego, co jest potwierdzane przez matkę. Wszystkie powyższe sposoby ustalenia ojcostwa w przypadku istnienia już ojcostwa prawnego, które nie pozostaje w zgodzie z ojcostwem biologicznym będą możliwe dopiero wobec uprzedniego zaprzeczenia ojcostwa. Od razu na marginesie warto zaznaczyć, że niedopuszczalne jest jednak zaprzeczenie ojcostwa, jeżeli dziecko zostało poczęte w wyniku zabiegu medycznego, na który ojciec wyraził zgodę (chodzi tu w szczególności o sytuację, gdy w np. w trakcie małżeństwa użyte zostało nasienie innego mężczyzny w celu skutecznego zapłodnienia żony mężczyzny, o którym mowa, a więc tego który wyraził na ów zabieg zgodę).

Natomiast jeśli nie nastąpiło dobrowolne uznanie ojcostwa – do takiego ustalenia może dojść na mocy orzeczenia sądowego. Sądowe ustalenie ojcostwa jest zatem drugim obok uznania ojcostwa sposobem ustalenia ojcostwa pozamałżeńskiego.

Odpowiadając na pytanie postawione na początku – owszem, można ustalić po 10. latach, a nawet 15. latach od urodzenia dziecka ojcostwo. Wynika to z art. 84 k.r.o., który przewiduje możliwość sądowego ustalenia ojcostwa aż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Niedopuszczalne jest wniesienie takiego powództwa jedynie po śmierci dziecka. Natomiast ustalić ojcostwo można nawet po śmierci ojca (wówczas oczywiście jedynie badania genetyczne są utrudnione, ale nadal nie niemożliwe). Sądowe ustalenie ojcostwa odbywa się zwykle z użyciem grupowego badania krwi bądź testów DNA. DNA człowieka jest niezmienne przez całe życie, stąd na jego podstawie ustalić ojcostwo można w każdym momencie. Co więcej, żądania ustalenia ojcostwa może dochodzić dziecko, które już jest pełnoletnie.

„Standardowa procedura genetycznego badania ojcostwa obejmuje laboratoryjną analizę DNA matki, dziecka oraz domniemanego ojca. Badanie pozwala na wykluczenie ojcostwa oraz na potwierdzenie ojcostwa z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością” – wskazuje w wystąpieniu Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka.

Często do żądania ustalenia ojcostwa po wielu latach dochodzi w sytuacji, gdy w akcie urodzenia istnieje kombinacja imienia i nazwiska w rzeczywistości nieistniejącej osoby. Zgodnie z niegdyś obowiązującą ustawą Prawo o aktach stanu cywilnego istniała możliwość wpisania w rubrykę NN (a więc ojciec nieznany). Jednakże kierując się m.in. przesłanką dobra dziecka zmieniono przepisy i zgodnie z obecnie obowiązującym art. 61 p.a.s.c. należy wskazać skonkretyzowane dane. Możliwe jest zatem podanie imienia i nazwiska biologicznego ojca, względnie podanie imienia ojca i dołączenia do niego matczynego nazwiska lub nie podawanie żadnych danych – wówczas to urzędnik sam wybierze imię z tych najpopularniejszych męskich imiom celem uzupełnienia pustej rubryki.

I teraz kluczowa kwestia – skutki. Otóż takie ustalenie ojcostwa generuje powstanie pewnych praw i obowiązków wynikających ze stosunków rodziców z dziećmi. Do nich należą przede wszystkim kontakty z dzieckiem, władza rodzicielska, czy obowiązek alimentacyjny. Stąd dla uniknięcia ingerencji w procesy wychowawcze i decyzyjne częstokroć rodzic dziecka (z reguły matka) wnosi o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Obowiązek alimentacyjny natomiast ciąży na rodzicu bez względu na fakt istnienia jakiejkolwiek więzi emocjonalnej, utrzymywania kontaktów czy właśnie sprawowania władzy rodzicielskiej. Co więcej, potencjalnie możliwe jest nawet ustalenie wstecznego obowiązku alimentacyjnego, a nawet wniesienie roszczenia o zwrot odpowiednio poniesionych przez matkę kosztów utrzymania dziecka (tzw. roszczenie regresowe), a więc mowa tu jest o dochodzeniu roszczeń za okres poprzedzający ustalenie ojcostwa.

W odniesieniu do skutków prawnych – bardzo istotne jest, że wraz z ustaleniem ojcostwa dziecko dołącza do grona najbliższych osób dziedziczących po ojcu.

Ps. Przy okazji polecam interesującą problematykę pokrewną do powyższego omówienia – dotyczącą przymusowego testu DNA.

http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/907151,ojcostwo-odmowa-badan-a-prawo-do-tozsamosci.html

Posted in: Bez kategorii Tagged: alimenty, ojcostwo, ustalenie ojcostwa

Alimenty nie na swoje dziecko

20 października 2016 by joasiazaj Leave a Comment

 

Przypadków, w których mężczyzna płaci alimenty nie na swoje dziecko jest wiele. W zasadzie jedynym sposobem zwolnienia się od tego obowiązku jest wykazanie, że nie jest się ojcem biologicznym, jak i prawnym. Dopóki jednak taki stan nie zostanie usankcjonowany sama wiedza, że nie jest się ojcem dziecka, a co się z tym wiąże przekonanie o niesprawiedliwości utrzymywania nieswojego dziecka nic nie zmienia. Obowiązek alimentacyjny trwa bez względu na tzw. prawdę biologiczną. Jest to uzasadnione klauzulą dobra dziecka. Ona również sprawia, że nie można dochodzić zwrotu uiszczanych kwot, zapłaconych tytułem alimentów w okresie zanim doszło do ustania ojcostwa w wyniku wyroku sądowego.Warto przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1982 r. (sygn..akt III CZP 91/11), wyjaśniające powyższą kwestię.

W okresie gdy świadczenie to było spełniane z przeznaczeniem na utrzymanie i wychowanie dziecka miało usprawiedliwioną podstawę prawną. Ustanie ojcostwa w następstwie wyroku sądowego nie ma wpływu na ocenę prawidłowości wyroku zasądzającego alimenty od ojca w okresie sprzed wyroku unieważniającego uznanie dziecka. Świadczenia alimentacyjne spełnione względem dziecka w tym okresie były świadczeniami prawnie uzasadnionymi niezależnie od tego, czy spełnione były dobrowolnie albo na podstawie wyroku zasadzającego alimenty, czy umowy. Nie ulegają więc zwrotowi – jak wynika z podsumowania argumentacji uzasadniającej powołaną uchwałę – alimenty dotychczas zapłacone, natomiast od prawomocności wyroku uchylającego ojcostwo ustaje obowiązek dalszych świadczeń alimentacyjnych, chociażby były już prawomocnie zasądzone, lecz jeszcze nie wyegzekwowane.

Z przytoczonego fragmentu uzasadnienia wynika również, że choć za okres wsteczny nie można domagać się zwrotu płaconych nie na swoje dziecko alimentów, to jednak od momentu uchylenia ojcostwa ustaje obowiązek alimentacyjny, nawet jeżeli kwoty tytułem alimentów są już zasądzone.

 

Jaka jest natomiast sytuacja mężczyzny, który dzisiaj dowiaduje się, iż nie jest ojcem dziecka ? Otóż do uznania dziecka, które nastąpiło przed 13 czerwca 2009 r., stosuje się wcześniej obowiązujące przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o unieważnieniu uznania dziecka. Zgodnie z nimi unieważnienie uznania ojcostwa było możliwe w ciągu roku od narodzin dziecka, a jedynym tego powodem mogła być wada oświadczenia woli uznającego mężczyzny (np. choroba psychiczna czy złożenie oświadczenia pod groźbą). Niedopuszczalne było więc unieważnienie tylko na tej podstawie, że uznanie nie odpowiada prawdzie biologicznej. Natomiast wobec uznania dziecka, które nastąpiło przed 13 czerwca 2009 r., stosuje się aktualnie obowiązujące przepisy, które umożliwiają stwierdzenie bezskuteczności uznania ojcostwa, nawet gdy mężczyzna po latach dowiaduje się, iż nie jest ojcem dziecka, które pochodziło ze związku pozamałżeńskiego. Tym samym ojcowie ci nie mają możności wzruszenia swojego ojcostwa prawnego poprzez wykazanie braku ojcostwa biologicznego. Innymi słowy, mężczyzna, wiedząc, że nie jest ojcem dziecka, jest związany pewną fikcją prawną i podlega tzw. starym przepisom. Oznacza to, że aż do momentu samodzielnego zarobkowania przez dziecko fikcyjny ojciec jest zmuszony wypełniać obowiązek alimentacyjny.

Szerzej na ten temat napisałam w artykule do „Rzeczpospolitej”, do którego lektury zachęcam!

http://www.rp.pl/artykul/675148-Bezskutecznosc-uznania-dziecka-jest-latwiejsza.html

http://archiwum.rp.pl/artykul/1057475-Alimenty–na-nie-swoje-dziecko.html

Posted in: Bez kategorii Tagged: alimenty, dziecko, ojciec, ojcostwo

Ostatnie wpisy

  • Dla kogo alimenty i kto ma obowiązek je płacić. Nowe koncepcje.
  • Alimenty na dziecko, czy mogą być natychmiastowe?
  • Czy po 10-ciu lub 15-tu latach od urodzenia dziecka można ustalać jego ojcostwo?
  • Nietrudno pozbawić rodzica (ojca) kontaktów z dzieckiem
  • Opieka paliatywna w okresie perinatalnym

Tagi

adwokat adwokat rodzinny alimenciarze alimenty alimenty natychmiastowe dzieci dziecko kontakty z dzieckiem małżeństwo niealimenciarze niealimentacja noworodek odebranie dzieci ograniczenie władzy rodzicielskiej ojciec ojcostwo okres perinatalny opieka paliatywna piecza zastępcza pozbawić kontaktów z dzieckiem prawo prawo rodzinne prenatalny przemoc w rodzinie płód rodzice rozstanie rozwód rp Rzeczpospolita sprawa sprzeczka sąd ustalenie ojcostwa władza rodzicielska

Archiwa

Copyright © 2023 Lex Familia.

Lifestyle WordPress Theme by themehit.com