władza rodzicielska

W dniu wczorajszym Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) w Strasburgu orzekł w sprawie Achim przeciwko Rumunii, że umieszczenie siedmiorga dzieci w pieczy zastępczej było uzasadnione. W sprawie tej dwójka obywateli Rumunii (pochodzenia romskiego) wniosła skargę w związku z odebraniem im dzieci i przekazaniem ich do pieczy zastępczej, czego przyczyną miały być złe warunki mieszkalne, sytuacja finansowa rodziny oraz fakt niewypełniania obowiązku szkolnego przez dzieci. Pomimo nadzoru zastosowanego wobec rodziców przez kolejny okres sytuacja ta nie uległa poprawie, wobec czego zapadła decyzja o odebraniu rodzicom dzieci i umieszczeniu ich w tymczasowej pieczy zastępczej. Sytuacja skądinąd dobrze znana również w Polsce, gdzie w wyniku bezradności lub niewłaściwej pieczy rodziców – dzieci trafiają do rodzin zastępczych lub instytucjonalnej pieczy zastępczej (de facto domów dziecka), co częstokroć nie jest uzasadnionym działaniem, a zwłaszcza zbyt daleko idącym. Problematykę pieczy zastępczej, a także pracy z rodzicami reguluje ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Powracając jednak do sprawy z podwórka rumuńskiego – po roku od opisanego zdarzenia pracownicy socjalni odbyli kontrolę u rodziców dzieci, którzy w tym czasie zmotywowani wydarzeniami zadbali o dom oraz o pracę, nie przerywając jednak kontaktu z dziećmi (takie postepowanie bowiem może, przynajmniej w prawie polskim, doprowadzić do pozbawienia – w miejsce wcześniejszego ograniczenia – władzy rodzicielskiej).

W efekcie po roku czasu siedmioro dzieci powróciło do domu i do swoich rodziców. Jednakże rodzice zarzucili przed ETPC naruszenie przez Rumunię art. 8 Konwencji o prawach człowieka, czyli naruszenie prawa do poszanowania życia rodzinnego. W istocie, dzieci zostały oddzielone od rodziców, jednakże jak podkreślił Trybunał we wczorajszym wyroku – dzieci były zaniedbane nie tylko co do aspektu bytowego, ale także wychowawczego. Co więcej, organy władzy uczyniły wszystko, aby w okresie tego roku pomóc rodzinie i przygotować ją na powrót dzieci. Rodzice otrzymali wsparcie finansowe oraz przeszli szkolenia rodzicielskie, w efekcie czego dzieci pozostawały w pieczy zastępczej tylko tak długo, jak to było koniczne. Z tych względów Trybunał orzekł, że odseparowanie dzieci od rodziców odbyło się w ich interesie, ale przede wszystkim rodzice w tym czasie otrzymali konieczne wsparcie, dzięki czemu możliwy był powrót dzieci do domu. W efekcie wobec rodziców zostały podjęte niezbędne działania, Trybunał zatem orzekł, że nie zostały naruszone prawa rodziców dzieci.

Z tematem tym ściśle związana jest problematyka poruszanej ostatnio w mediach kwestii niedopilnowania lub wręcz niedopuszczenia przez rodziców do szczepień ich dziecka.

Więcej na temat w wyroku ETPC z dnia 24 października 2017 r., skarga nr 45959/11 na stronie https://hudoc.echr.coe.int/eng#{„itemid”:[„001-178421”]} oraz na http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/strasburg-piecza-zastepcza-dla-siedmiorga-dzieci-uzasadniona